- stwierdzający tożsamość osoby
- poświadczający obywatelstwo polskie
- uprawniający do przekraczania granic państw
- prawo krwi; dziecko nabywa obywatelstwo rodziców bez względu na miejsce urodzenia
- prawo ziemi; nabywa obywatelstwa następuje w czasie urodzenia na danym terytorium danego państwa
List otwarty – tekst interwencyjny napisany przez autora (lub sygnatariuszy) w formie bezpośredniej do szerokiego grona odbiorców, np. do mieszkańców, podany do publicznej wiadomości (np. poprzez publikację w prasie) w celu zwrócenia uwagi opinii publicznej na przedstawianą sprawę lub wymuszenie zajęcia w tej sprawie (określonego) stanowiska przez adresata listu.
Marsz protestacyjny- zebranie się co najmniej 15 osób na otwartej przestrzeni , w tym liczą sie tylko osoby pełnoletnie.
ZGROMADZENIE NARODOWE - w jego skład wchodzi sejm i senat. Izba wyższa, czyli senat, składa się ze 100 senatorów. Izba niższa, która jest sejm, składa się z 460 posłów. Członkowie obu izb wybierani są w wyborach powszechnych, tajnych, równych, bezpośrednich, proporcjonalnych, na kadencję 4 - letnią. W parlamencie mogą zasiąść partie, które w wyborach przekroczyły 5% próg wyborczy. Koalicje muszą osiągnąć próg 8%. Wybory do Senatu odbywają się zgodnie z zasadą większościową, co oznacza, że mandaty zdobywają osoby, które w danym okręgu uzyskali największą liczbę głosów. Wybory do sejmu odbywają się natomiast według zasady proporcjonalnej.
SEJM - w jego skład wchodzi 460 posłów. Są oni wybierani w wyborach pięcioprzymiotnikowych (równych, tajnych, proporcjonalnych, bezpośrednich i powszechnych). Sejm wybierany jest na cztery lata, a jego kadencja rozpoczyna się w dniu, gdy izba zbierze się na pierwsze posiedzenie. Kadencja ulega zakończeniu w dniu, który poprzedza pierwsze posiedzenie nowo wybranego sejmu. Do zadań izby niższej należy ustawodawstwo, funkcja kreacyjna, oraz sprawowanie kontroli nad rządem i innymi jednostkami państwa. Najważniejsze zadania sejmu związane są z funkcją ustawodawcza. W ustawach regulowane są takie dziedziny jak: prawa i wolności obywateli, sposób działania o organizacji naczelnych organów państwa, sposoby sprawowania nad nimi kontroli. Szczególne znaczenie ma tutaj ustawa dotycząca budżetu. Ustawy wydawane przez sejm, mogą również upoważniać Prezydenta do ratyfikacji, w imieniu polskiego państwa, umów międzynarodowych (także do ich wypowiadania).
1.Ordynacja proporcjonalna –
szczególny sposób przeliczania preferencji wyborców na liczbę
mandatów partii lub preferencji wyborców na liczbę głosów
kandydata na urząd państwowy w procesie wyłaniania reprezentanta ,
co ma duże znaczenie w wyborach.
2.Ordynacja większościowa – system ordynacji wyborczej, w którym mandaty otrzymują kandydaci, bądź tylko jeden kandydat, który uzyskał określoną prawem większość głosów w danym okręgu wyborczym. Za typową ordynację większościową wielu politologów uważa system ordynacji wyborczej w jednomandatowych okręgach 'pierwszy na mecie', gdzie zwycięża tylko jeden kandydat
Ordynacja wyborcza (lub system wyborczy) – zbiór przepisów wchodzących w skład tzw. prawa wyborczego regulujących sposób przeprowadzenia wybórw, a w szczególności zasady wyłaniania ich zwycięzców i podziału mandatów.
1.1 Ordynacja proporcjonalna:
a) zalety: Głosuje się na listy wyborcze, czyli partie - nie na kandydatów nazwiskami. Sumuje się głosy każdego człowieka. Przeciwko rozdrobnieniu w Polsce wprowadzono do tego przelicznika progi procentowe 5% dla partii, 8% dla koalicji, stały przelicznik, gdzie przy rozdziale mandatów premiuje się 2 partie duże .
b) wady: Wystepuje tu zjawisko głosów straconych przez klauzule zaporowe (progi procentowe 5% i 8%). Premiuje on 2 główne i najbardziej silne partie polityczne, mniejsze partie mają małe szansę na jakikolwiek mandat bez założenia koalicji.
2.1 Ordynacja większościowa:
a) zalety: Nie istnieje tu zjawisko głosów straconych, każdy głos jest ważny. Tyczy się mniejszych społeczności lokalnych.
b) wady: Mandaty otrzemuje partia, kandydat który uzykał określoną ilośc głosów (ważna tu jest popularność nazwiska i szerokość działania). Każda partia wystawia tyle członków ile pozwala jej na to okrąg - przewążnie 2 lub 3.
Prawo wyborcze.
Wybory do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw
Prawo wybierania do rady gminy ma obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat, stale zamieszkuje na obszarze działania tej gminy oraz został wpisany do prowadzonego w tej gminie stałego rejestru wyborców. Wybory do senatu zasady
Powszechność wyborów do Senatu ma dwa aspekty. Czynne prawo wyborcze zyskuje każdy obywatel polski, który ukończył 18 lat, bez względu na płeć, przynależność narodową i rasową, wyznanie czy czas zamieszkiwania w Polsce. Bierne prawo wyborcze zaś, czyli prawo zostania wybranym, przysługuje każdemu obywatelowi polskiemu, który ukończył 30 lat i ma czynne prawo wyborcze.
